Hırant KASAPOĞLU / Auto Show Dergisi
Yerel otomotiv distribütörü NATCO ile Exeed arasında 2023’te yapılan anlaşma, ilk meyvelerini 2024 sonunda vermeye başladı. NATCO’nun büyük hissedarı olduğu EGA (Egyptian German Automotive) fabrikasında başlayan Exeed RX ve VX’in CKD montaj üretiminde hedef, Mısır iç pazarını beslemek ve belki de ileriki yıllarda diğer Kuzey Afrika ve Orta Doğu pazarlarına araç ihraç etmek de olabilir. EGA, Mısır Alman ortaklığında, 1996’da kurulmuş bir otomotiv üretim tesisi. 20 yıl boyunca Mısır pazarı için Mercedes modellerinin montajını yapan tesiste, 2015 yılında yaşanan politik ve ekonomik değişimin ardından, Mercedes üretimi durmuştu.
Aslında Exeed’in çatı şirketi Chery Group’un Mısır’daki üretim hikayesi yeni de değil. Chery bu ülkede, 2004 yılından beri, farklı yerel üreticilerle ortaklıklar yaparak CKD montaj üretimi yapıyor. 2011 yılında Speranza fabrikasında üretilen araçlara Speranza markası verildi. 2016’dan itibaren bu araçlar tekrar Chery logosuyla banttan çıkıyor. Chery şu an Mısıra’da Tiggo 4 Pro ve Tiggo 8 Pro modellerini üretiyor.
Tıpkı Chery gibi, bir diğer Çinli üretici Geely de Mısır’da yerel CKD üretimine başladı. İlk etapta Proton markası altında başlayan üretim, Geely modelleriyle devam edecek. Bir diğer Çinli DFSK da yine 2025 yılında Kuzey Afrika’da ilk fabrikasında, yerel CKD üretimine başlayacak.
Peki Mısır, Fas, Tunus, bu bölgelerdeki yerel üretim haberleri bizi neden ilgilendiriyor? Çünkü Türkiye’nin bu ülkelerle yapılmış Serbest Ticaret Anlaşması (STA) var. Bu anlaşma kapsamında iki ülkede üretilen malların birbirlerine olan ticaretlerinde engel olmuyor. Hatırlanacağı gibi, Gümrük Birliği dışındaki otomobil üreticilerinin hem elektrikli, hem de PHEV modelleri için yeni regülasyonlar getirilmiş ve bu regülasyonlarla birlikte Çin ve Japonya’dan elektrikli araç ithal etmek oldukça zorlaşmıştı. Ama acaba Çinli üreticiler, 2025 yılında, STA anlaşması olan Mısır, Fas, Tunus gibi Kuzey Afrika ülkelerinde üretilen elektrikli modellerini Türkiye’ye getirebilirler mi? Tabii bunun mümkün olabilmesi için, öncelikle bu tesislerden çıkan araçların EU normlarını da karşılaması gerekecek.
