FIA Dünya Motor Sporları Konseyi, 2026’nın teknik düzenleme değişikliklerine hazırlık olarak melez araçların test edilmesine izin vermek üzere F1’in Sportif Düzenlemelerinde yapılan bir güncellemeyi onayladı.
Yönetmeliklere yapılan bir ekleme, takımların gelecek sezondan sonra gridde yer alacak yeni araçları denemek ve simüle etmek için bu yıl 10 günlük melez araç testine izin veriyor.
Peki melez F1 aracı nedir ve takımların değişikliklere hazırlanmasına nasıl yardımcı olur?
F1’de melez araç nedir?
F1’de, test sürüşünü tamamlamak üzere uyarlanmış bir şasi için kullanılan terime “mule car (melez araç)” denir. Mevcut jenerasyona ait araç, genellikle yaklaşan yönetmelik değişikliklerini taklit etmek için modifiye edilir ve bu nedenle orijinal araç özelliklerinden oldukça farklı olabilir.
Melez araçlar için kurallar gevşetilir ve takımların yaklaşan yönetmelik değişikliklerinin taleplerini daha iyi taklit etmek için araçlarını çeşitli şekillerde güncellemelerine izin verilir.
2017 teknik düzenleme değişiklikleri öncesinde takımlar, daha fazla yere basma kuvveti oluşturmak için çeşitli aerodinamik cihazlarla çalışabilen ve %100 doğru olmasa da mühendislerin projelere bir adım önde başlamaları için yeterli olan verilerin önceden toplanmasına olanak tanıyan melez araçlarla kapsamlı testler yapmıştı.
Melez araçlar ayrıca mevcut jenerasyon araçlardan önce de kullanıldı, ancak bu durumda daha çok İtalyan lastik üreticisi Pirelli’nin 2022 için yeni 18 inç jantlarını geliştirmesine yardımcı olmaya odaklanıldı.
Max Verstappen, Red Bull Racing yeni 2017 Pirelli lastiklerini test ediyor
Fotoğraf tarafından: Pirelli
Yönetmeliklerde neler değişti?
FIA’nın Dünya Motor Sporları Konseyi, bu yılki Sportif Düzenlemelerde yapılan değişiklikleri onaylayarak, 2026’da yeni araçların yarışa girmesinden önce, melez araçlarla 10 günlük test yapılmasına izin verdi.
‘Deneme araçlarının test edilmesi’ ile ilgili Madde 10.10’a bir dizi şart eklendi ve aşağıdaki hususlar vurgulandı:
b) Araçlar, FIA tarafından belirlendiği üzere, geliştirme lastiklerinin test edilmesi veya gelecek Şampiyona sezonları için FIA adına bileşenlerin veya sistemlerin test edilmesi amacıyla gerekli minimum modifikasyonları içermeli ve bunlarla sınırlı olmalıdır.
c) Herhangi bir TMC (Melez araçla test) sırasında, araçlara Teknik Yönetmelik Madde 8.3 uyarınca gerekli olan FIA ECU’su takılmalıdır.
k) 1 Ocak ve 31 Aralık tarihleri arasında diğer takımların bilgisi dahilinde FIA onayıyla ve test amaçlarının gerektirmesi halinde atanmış lastik tedarikçisi tarafından organize edilen ve sadece TMC amacıyla en fazla on (10) araç günü test yapılmasına izin verilir.
i) Bu testlere katılacak sürücülerin Tam Süper Lisans almaya uygun olmaları ve kariyerleri boyunca en az bir (1) Formula 1 yarışında yarışmış olmaları veya daha önce mevcut bir Formula 1 aracıyla sürekli olarak yarış hızlarında en az 500 km sürüş yapmış olmaları gerekir.
ii) Şampiyonanın bir yarışına ev sahipliği yapan bir pistte planlanan bu tür testler, söz konusu yarıştan önce yalnızca aşağıdaki koşulların karşılanması halinde gerçekleştirilebilir: a) Kullanılan araç, Şampiyona yılından hemen önceki dört (4) takvim yılından herhangi birinin Teknik Düzenlemelerine uyacak şekilde tasarlanmış ve üretilmiş uygun şekilde modifiye edilmiş bir araçtır ve b), i) ve l) kapsamında izin verilen değişiklikler hariç olmak üzere, yalnızca Şampiyona yılından hemen önceki dört (4) takvim yılından herhangi birinde en az bir (1) yarışta veya TCC’de kullanılmış bir spesifikasyona sahip bileşenleri ve yazılımı kullanmalıdır.
b) Sürücü Madde 10.10 k) i)’nin gerekliliklerine göre uygundur ancak mevcut şampiyonaya katılmamıştır.
c) Pist, Şampiyona yılından hemen önceki yılda Şampiyonanın bir yarışına ev sahipliği yapmıştır.
Yeni yönetmelikler ayrıca sürüş sırasında hiçbir test öğesinin kullanılamayacağını belirtir, yani takımlar günümüz yarışlarında herhangi bir avantaj elde edemezler.
Fernando Alonso’nun aracındaki Pirelli lastiği, Alpine/Renault RS18 Mule
Fotoğraf: Mark Sutton / Motorsport Images
Çarşamba gününden [31 Temmuz] önce, 2024 Sportif Düzenlemelerinde melez araçların test edilmesine ilişkin bir hüküm bulunmuyordu.
F1 takımları ne gibi zorluklarla karşılaşıyor?
Yaklaşan yönetmelikler için boyutları ve ağırlığı artırmak amacıyla daha önceki melez araçlara eklemeler yapılırken, takımlar şimdi boyutları ve ağırlığı azaltılmış araçlara hazırlanma sorunuyla karşı karşıya.
Sadece bu da değil, geçmişte yere basma kuvveti üretimini artırmak için aerodinamik özellikler eklenebilirken, 2026 yeni yönetmelikleri karmaşık aktif aero özelliğine sahip ve bunun da melez araçlarla yeniden yaratılması neredeyse imkansız olacak.
Ayrıca, takımların test makinelerinde aynı güç ünitelerini çalıştırabildikleri 2017’de karşılaşmadıkları, ağır bir şekilde revize edilmiş güç ünitesi düzenleme seti sorunu da var. Dolayısıyla ikilem şu: 2026’ya hazırlanmaya yardımcı olacak melez araçlar olsa bile, mühendisler yeni düzenlemeleri tam olarak nasıl kopyalayacaklar?
Mevcut dönemden önceki dört sezona ait herhangi bir aracın modifikasyon için hazır olmasıyla, takımlara bir seçenek sunulacak.
Daha küçük ve dolayısıyla 2026 yönetmeliklerinde belirtilen boyutlara daha yakın olan 2022 öncesi eski nesil araçlardan bir şasi seçebilirler. Bu açık bir avantaj olsa da, 2020-21 araçlarında üretilen yere basma kuvvetinin çoğu, yeni nesil araçların zemin etkisi felsefesinden ziyade üst yüz bileşenlerinden geliyordu.
Carlos Sainz Jr., Ferrari SF90 Mule
Fotoğraf: Zak Mauger / Motorsport Images
Peki 2020-21 aracıyla toplanan veriler ne kadar temsil edici olacaktır? Bu, her takımın FIA tarafından belirlenen düzenlemeler çerçevesinde araçlarını nasıl modifiye edeceğine bağlı.
Yeni nesil araçlar, zemin etkili aerodinamik felsefeyi çalıştırma avantajına sahip olsa da, daha büyük araç boyutları, kayda değer modifikasyonlar yapmak söz konusu olduğunda ciddi bir sorun teşkil ediyor. Yine, elde edilebilecek kullanılabilir veri miktarını ölçmek zor.
Modifiye edilmiş melez araçların etkinliği, 2026’da F1’in bir sonraki dönemi başladığında rekabet avantajı elde etmek için pistte ilk şansı sağlayabilir.
